Jak rozwijać mowę u dziecka

Jak rozwijać mowę u dziecka…

Mowa jest jedną z ważniejszych form aktywności człowieka. Jest ona kluczem do wiedzy i ważnym czynnikiem kształtującym osobowość (psychikę). Mowa jest atutem w nawiązywaniu kontaktów społecznych, daje możliwość precyzyjnego porozumiewania się, stanowi narzędzie w zdobywaniu informacji, pozwala na wyrażanie sądów, uczuć i upodobań.

Dziecko nie od razu potrafi wspaniale i pięknie mówić. Przygotowuje swoje narządy artykulacyjne do tej czynności już od pierwszych dni życia, a w kolejnych latach doskonali tę umiejętność. Mowa w dużej mierze wpływa na ogólny rozwój dziecka i jego osiągnięcia w nauce. Sześcioletnie dziecko powinno mówić prawidłowo, jednak często dzieci przedszkolne i młodszych klas szkolnych mówią nieprawidłowo - niedbale, niewyraźnie, cicho, krzykliwie. Zaburzenia mowy powodują poznawcze i społeczne konsekwencje. Dzieci z wadami wymowy są często wyśmiewane przez rówieśników, przedrzeźniane przezywane, a co za tym idzie, są narażone na stres i mają poczucie mniejszej wartości. Istnieje też ścisła współzależność między mową a myśleniem. Niska inteligencja opóźnia rozwój mowy, a opóźniony rozwój mowy obniża poziom intelektualny. Ważne jest wiec w tym okresie podjęcie systematycznej terapii logopedycznej w celu skorygowania wad wymowy i rozbudzenia aktywności słownej dziecka.

Oto wskazówki kształtujące właściwy przebieg rozwoju mowy dziecka:

1. Mów do dziecka od pierwszych dni jego życia – spokojnym głosem, powoli i wyraźnie. Ważna jest świadoma organizacja sytuacji sprzyjających inicjacjom słownym. W początkowych etapach życia niemowlaka sytuacje te będą wiązały się najczęściej z czynnościami pielęgnacyjnymi wykonywanymi przy dziecku przez dorosłych – matkę, ojca. Doskonałą okazję do igraszek językowych stanowi chociażby karmienie, kąpanie czy przebieranie dziecka. Stopniowo czynności z udziałem werbalnym rodzica powinny przechodzić w stan indywidualnej aktywności językowej dziecka.

2. Pamiętaj, że karmienie piersią (poza wszystkimi zaletami) jest najbardziej naturalną formą profilaktyki logopedycznej, która zapewni dziecku prawidłowy rozwój narządów artykulacyjnych oraz nauczy poprawnego oddychania i połykania. Częstym następstwem nieprawidłowości w oddychaniu oraz połykaniu są wady zgryzu i wymowy.

3. Unikaj podawania dziecku smoczka; zwracaj uwagę, by nie ssało palca oraz oddychało nosem w czasie snu. Obserwuj, czy reaguje na dźwięki z otoczenia. Podstawą prawidłowego rozwoju mowy jest sprawnie działający słuch.

4. Kiedy dziecko zacznie mówić, słuchaj uważnie. Odpowiadaj na pytania cierpliwie i wyczerpująco. Mów wyraźnie, używając zrozumiałego i prostego języka. Unikaj zdrobnień i spieszczeń. Dostarczaj maluchowi prawidłowego wzorca językowego, pamiętając przy tym o poprawnej polszczyźnie. Domownicy powinni być najlepszym przykładem starannej wymowy. Nie powtarzaj błędnych wytworów językowych dziecka. Zachęcaj, ale nie zmuszaj do mówienia. Chwal za każdy przejaw aktywności słownej. Dostrzegaj nawet najmniejsze osiągnięcie, nagradzając je pochwałą. Poprawiaj, (ale dyskretnie) błędy językowe małego mówcy. Dołóż wszelkich starań, aby rozmowa z tobą była dla dziecka przyjemnością.

5. Śpiewaj wspólnie z dzieckiem. Śpiewanie piosenek wpływa na pogłębienie oddechu, aktywniejsze działanie przepony oraz wzmocnienie narządu głosowego. Treść piosenek rozwija wyobraźnię i zainteresowania malucha, wzbogaca jego słownictwo, pomaga w doskonaleniu wymowy i sprzyja koncentracji uwagi. Zajęcia muzyczno-ruchowe uwrażliwiają dzieci na zjawiska wspólne dla muzyki i mowy, takie jak rytm, melodia, tempo.

6. Opowiadaj i czytaj maluchowi bajki, ucz krótkich wierszyków oraz wyliczanek na pamięć. Wystrzegaj się natomiast niepotrzebnie i zbyt głośno włączonego telewizora, który bombarduje niedojrzały układ nerwowy dziecka nadmierną ilością bodźców.

7. Angażuj się wspólnie z dzieckiem w rozmaite domowe gry i zabawy językowe. Stwarzaj okazje do wypowiedzenia tego, co przeżyło. Niech opowie bajkę, którą obejrzało, podzieli się wrażeniami z przedszkola, wymyśli zakończenie do czytanego przez ciebie opowiadania.

8. Zadbaj, by pociecha miała systematyczny kontakt z rówieśnikami, np. na placu zabaw, w przedszkolu, który umożliwi jej zdobycie nowych umiejętności językowych.

9. Pamiętaj, że ćwiczenia aparatu artykulacyjnego wspomagają także rozwój intelektualny dziecka. Ćwiczenia usprawniające narządy mowy można prowadzić w formie zabawy już z 2- lub 3-latkiem. Powinny być one przyjemnością dla dziecka, mamy, taty. Osiągnięcie sukcesu przez malucha zależy w dużej mierze od naszej pomysłowości, fantazji, a także wytrwałości i systematyczności.

10. Od najmłodszych lat zapewnij dziecku regularną porcję ruchu i jak najmniej stresu. Czuwaj nad prawidłową dietą, zadbaj, by zawierała odpowiednią ilość składników mineralnych (magnezu, wapnia, cynku, żelaza). Zapewnij dziecku wiele okazji do zabawy, pracy twórczej – stwórz mu warunki do rysowania i malowania.

 


Opracowała:

Neurologopeda mgr Marta Węglińska

Ta strona używa ciasteczek (cookies), dzięki którym nasz serwis może działać lepiej. Dowiedz się więcej
Rozumiem